Ruggengraat: steun, bescherming en stevigheid voor de startende hulpverlener

In gezinnen met meervoudige complexe problematiek kan je je overspoeld voelen. Je kan je onzeker voelen door de zwaarte of wanneer er een groot appel wordt gedaan. Immers, zijn we als hulpverleners niet de experten die mensen met hun problemen moeten helpen? Wat betekent gepaste zorg bieden in zulke situaties? Hoe ga je daarbij om met je eigen emoties en die van cliënten? Hoe verhoud je je tot de veelheid, verwachtingen en kwetsbaarheden?

Als hulpverlener komt er veel op je af. Het is een hele uitdaging en het vraagt vaardigheden en reflectievermogen om je te handhaven in de veelheid. Zeker wanneer je als beginnende hulpverlener aan de slag bent.

Deze vierdaagse workshop richt zich tot startende en zoekende hulpverleners die nood hebben aan handvaten, houvast om samen met cliënten een traject te gaan. Aan de hand van drie kernthema’s bieden we de deelnemers een veilige zoektocht naar versteviging van hun hulpverlenersstoel.

Een aantal concepten worden theoretisch gekaderd en we gaan aan de slag met ervaringsgerichte oefeningen.

1. Veilig verbinden

De meeste van onze cliënten dragen ernstige hechtingskwetsuren en durven zichzelf en anderen haast niet meer vertrouwen. Als hulpverlener fungeren we als ‘tijdelijke hechtingsfiguur’ voor cliënten en gezinnen. Dit vraagt een aantal zorgzame afwegingen en doet ons ook stilstaan bij onze eigen manieren van in verbinding gaan. Kleine ik en Grote ik (Splingaer, 2016) vormen een werkbare metafoor om mee aan de slag te gaan.

2. Bronnen van stress containen en bronnen van veerkracht aanspreken

Hoe een probleem wordt beleefd en hoe stress daarbij wordt gehanteerd, varieert per familie en hangt ook samen met een ruimere culturele inbedding. Aan de hand van het ecologisch model (Carter & Mc Goldrick) komen we in voeling met de complexiteit en de vele invloeden die meespelen. Hierdoor kunnen we breder kijken, meevoelen en samen als bondgenoot met het cliënt(systeem) aan de slag gaan. We besteden daarbij aandacht voor de goedlopende terreinen en ervaringen.

3. Samen met het cliënt(systeem) het proces vasthouden

Systemisch werken houdt in dat er gekeken wordt naar de context waarin mensen leven en waarin problemen en klachten zich voordoen. We gaan processen aan met cliënten in plaats van snel tot oplossingen over te gaan. Daarbij is het creëren van een duidelijk werkkader van belang. Wie is mijn cliënt? Hoe houd ik mijn cliënt vast in verbinding met zijn context, met respect voor loyaliteiten? Wat is mijn mandaat en wat dat van mijn collega’s? Hoe blijven we elkaar vinden?
Positionering is een proces van vallen en opstaan. Het is een actief werken en vraagt om reflectie. We creëren een ruimte om van gedachten te wisselen over de problemen, elkaar echt te beluisteren en samen te zoeken. Vanuit dit mandaat gaan we samen op weg, de hulverlener als bondgenoot van cliënt(systeem) om problemen het hoofd te bieden.