Hechting in gezinsrelationeel perspectief: Een zoektocht naar Kleine Ik en Grote Ik

De laatste jaren komt het hechtingsthema meer en meer op de voorgrond in onderzoek en literatuur. Er groeit steeds meer evidentie dat hechting een centraal ordenend principe is zowel voor het persoonlijk functioneren van kinderen en volwassenen als voor de opbouw van relaties in partnerschap, gezin, vriendschappen etc. en dit gedurende de hele levensloop.

In deze driedaagse workshop presenteren we een model dat de verschillende facetten van gehechtheid samenbrengt: wat zijn de elementen van een veilige of onveilige hechting, hoe ontwikkelt gehechtheid zich, hoe ontstaan interne werkmodellen en wat is de betekenis ervan in verdere relatievorming, hoe werkt de intergenerationele overdracht van gehechtheid etc. Hiertoe baseren we ons op de originele hechtingstheorie en op recente aanvullingen vanuit theorie, onderzoek en praktijk.
De focus wordt in het bijzonder gericht op de wijze waarop ouders of verzorgers en kinderen samen vorm geven aan de hechtingsrelaties.

De metaforen van Kleine Ik en Grote Ik worden geïntroduceerd om de hechtingsprocessen zichtbaar en bespreekbaar te maken. Kleine Ik staat voor de behoefte, het verlangen om zich geborgen en beschermd te weten, voor de nood aan nabijheid, troost en steun. Grote Ik staat voor het verlangen om autonoom en sterk te zijn, voor de behoefte aan afstand en eigenheid.
Grote Ik en Kleine Ik zijn helpende metaforen die in meer speels en beeldend contact met kinderen, jongeren en gezinnen gebruikt kunnen worden om hechtingsprocessen te visualiseren.

We staan uitgebreid stil hoe hulpverleners kunnen inspelen op deze hechtingsprocessen in het gezin: hoe kunnen we acties en emoties in het gezin begeleiden naar meer veiligheid en hoe kunnen we mentalisatieprocessen op gang brengen.

In de praktijk ontmoeten we ook een groep kinderen, jongeren en gezinnen die kampen met een zeer moeilijk te doorbreken dynamiek die hen gegijzeld houdt in steeds terugkerende patronen van verwerping, verwaarlozing, acting –out, mishandeling en misbruik. De hechting in deze gezinnen wordt omschreven als zeer onveilig, chaotisch en gedesorganiseerd. Traumatische hechtingspatronen en chronische crisis gaan hierbij hand in hand. Ook in deze zeer moeilijke situaties biedt het hechtingsmodel aangrijpingspunten voor interventies gericht op het realiseren van veiliger relaties nu en in de toekomst.

Deze manier van denken, kijken en werken kan terug hoop en vertrouwen brengen in hulpverleningsprocessen die dreigen vast te lopen.