De Wolf en de Zeven Geitjes. Systeemtherapeutisch werken met het Hechtingsperspectief
Gedurende heel de levensloop gaan mensen hechtingsrelaties aan. Ze bieden veiligheid en warmte, beschermen bij gevaar en moedigen aan om nieuwe horizonten te ontdekken. Maar evengoed zijn er moeilijke of traumatische ervaringen die hechtingsrelaties op de proef kunnen stellen en eventueel aantasten.
Het sprookje van de Wolf en de Zeven Geitjes verhaalt ons hoe een gezin in groot gevaar kan komen en ernstige kwetsuren kan oplopen in zijn veiligheid en hechting. Maar door de krachtige ingreep van Moeke Geit worden de Geitjes gered, worden hechtingsrelaties terug veilig gesteld en sterker gemaakt.
In deze jaaropleiding worden duidelijke kaders en concrete hulpmiddelen aangereikt waardoor het makkelijker wordt om in de praktijk te werken vanuit het hechtingsperspectief.
Deze opleiding is bedoeld voor hulpverleners met min. een opleiding bachelor menswetenschappen die met kinderen, jongeren, volwassenen, gezinnen en/of koppels werken in de ambulante of residentiële geestelijke gezondheidszorg o.a. CGG, CAW, BJZ, CKG, psychiatrie, gehandicaptenzorg etc.
🎞️ Meer kijken?
De metaforen van ‘Kleine Ik en Grote Ik’ uitgelegd door Greet Splingaer. Bekijk het hier.
1. Visie: Een hedendaagse en systemische kijk op het hechtingsdenken
De klassieke hechtingstheorie werd in de nasleep van de tweede wereldoorlog uitgewerkt door John Bowlby. Het was toen een fascinerende vaststelling dat veilige hechting even belangrijk bleek als voeding en warmte voor de ontwikkeling van het jonge kind.
Na zoveel jaren blijkt de hechtingstheorie opnieuw springlevend. Onderzoek en praktijkervaring leren ons dat hechting een centraal ordenend principe is in de menselijke levensloop. Niet enkel baby’s maar ook kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen hebben nood aan een veilige basis om goed te kunnen functioneren in onze sociaal- emotionele wereld. Heel wat klachten en problematiek blijken terug te gaan op hechtingskwetsuren o.a. gedrags- en emotionele problemen van kinderen, ontredderde en stuurloze adolescenten, partnerrelatieproblemen, verslaving, misbruik en mishandeling etc.
Waar aanvankelijk het hechtingsproces vooral werd beschreven vanuit de moeder-kind dyade, is de focus nu sterk verbreed. Kinderen zijn in staat om zich aan meerdere mensen tegelijk te hechten. Verschillende ervaringen van hechting wordt geïntegreerd, kunnen elkaar ondersteunen of overschrijven. De veilige basis wordt gevormd binnen een relatienetwerk (gezin, instelling, team…) en hoort thuis binnen een bepaalde cultuur en samenleving. Het systemische en contextgerichte denkkader is bijzonder helpend om deze complexiteit in kaart te brengen.
De eerder pessimistische visie op hechting (o.a. idee van bodemloosheid) werd vervangen door een verhaal van hoop en groeikansen. Ook kinderen met ernstige hechtingskwetsuren kunnen mits de goede opvang en begeleiding van zichzelf en hun hechtingsfiguren uitgroeien tot veilige volwassenen. De hulpverleningsrelatie wordt hierbij beschouwd als een mogelijke correctieve hechtingservaring. De hulpverlener stelt zich op als tijdelijke hechtingsfiguur en kan zo samen met de cliënt het onveilige verhaal trachten te herschrijven naar een meer autonoom en veilig verhaal.
Doel van de jaaropleiding is om de rijkdom van het hechtingsperspectief concreet te verduidelijken in een systemische visie op begeleiding en psychotherapie.
Het sprookje van de Wolf en de Zeven Geitjes levert ons het metaforisch raamwerk van waaruit we kunnen denken hoe een groot gevaar op basis van veilige hechtingsrelaties kan worden opgevangen en omgebogen tot een groeikans voor kinderen en gezinnen.
“Het thema hechting opent vele deuren in de zoektocht naar het omgaan met gezinnen, koppels, kinderen en jongeren. Meest boeiende opleiding die ik in jaren gevolgd heb.”
2. Grondplan
2.1 De hulpverleningsrelatie als veilige haven/ werken met volwassenen
- De basisconcepten van de hechtingstheorie (Bowlby) worden uitgewerkt: veilige basis, exploratie, hechtingsstijlen, meervoudige hechting, mentale representatie, mentalisatie,…
- We werken het concept ‘familie- en gezinsscripts’ (Byng-Hall) uit en staan stil bij de intergenerationele overdracht van hechtingsstijlen.
- We focussen op de opbouw van de hulpverleningsrelatie:
De hulpverleningsrelatie als mogelijke correctieve hechtingservaring. Hoe krijgt de ontmoeting tussen de cliënt en de hulpverlener een kleur vanuit ieders eigen hechtingsstijl?
Mogelijkheden en valkuilen. - We hebben bijzondere aandacht voor het opbouwen van een veilige hulpverleningsrelatie met volwassenen binnen een multi-stress context.
- De ontmoeting tussen Grote Ik en Kleine Ik (Splingaer, 2016) wordt als metafoor uitgewerkt en het werken met dieren, tekeningen, … worden als alternatieve gesprekstalen verkend.
- Er wordt gewerkt met beeldmateriaal, casussen en ervaringsgerichte oefeningen.
2.2 Werken met koppels
- Waar gaan de terugkerende conflicten bij koppels over en hoe zijn ze te begrijpen vanuit hechting?
- Aan de hand van nieuwe evoluties, kennis over volwassen gehechtheid en EFT bespreken we basispatronen van conflicten in de partnerrelatie.
- We oefenen concrete vaardigheden in het hechtingssensitief werken met koppels.
- Hoe verbinden we ons met beide partners en raken we niet vast in de polarisatie van de koppeldynamiek?
- Hoe nemen we leiding in het werken met koppels?
- Hoe hanteren we conflicten in de sessie?
- Aan de hand van het werken met de koppeldynamiek leren we hoe hechting ons toelaat zowel te werken met de emotionele binnenkant van mensen als met de steeds terugkomende circulaire processen tussen hen.
- We staan stil bij de centrale rol van emoties bij het hechtingssensitief werken.
- Hoe creëren we corrigerende hechtingservaringen tussen partners?
- We hebben bijzondere aandacht voor uit de hand lopende conflicten en partnergeweld. We bekijken hoe het werken via hechting veiligheid in de relatie kan brengen.
- Dit alles wordt duidelijk gemaakt aan de hand van concrete casussen, filmmateriaal en oefeningen.
2.3 Hechtingsgericht werken met kinderen en gezinnen
- Aan de hand van concrete voorbeelden wordt het belang van hechtingsscripts in gezinnen met jonge kinderen en de mogelijkheden tot therapeutische bijsturing, toegelicht. Er worden concrete helpende metaforen aangereikt, om hechtingsscripts in gezinnen bespreekbaar te stellen.
- De ingrijpende invloed van hechting op de ontwikkeling van kinderen: invloed op de neurologische ontwikkeling van kinderen en mogelijkheden tot emotie- en gedragsregulatie, invloed op zelfbeeld, beeld van anderen en van relaties, de ontwikkeling van de mentalisatiefunctie bij kinderen
- In deze opleiding wordt ook aandacht besteed aan de implicaties van het hechtingsdenken bij het opvoeden van kinderen, zowel in hun natuurlijk milieu als in kinderopvangcentra, pleeggezinnen of andere vormen van opvang.
De centrale vraag daarbij is: wat leert de rijkdom van het hechtingsperspectief omtrent “goed ouderen” in allerlei aspecten zoals:- Hoe kun je de invloed van transgenerationele scripts in beeld krijgen en hoe kan deze worden gecorrigeerd bij jonge ouders?
- Wat betekent sensitief-responsief reageren, zowel in situaties waarin kinderen nood hebben aan nabijheid of net nood hebben aan exploratie?
- Hoe kunnen begeleiders ouders helpen om stapsgewijs het mentaliseren op gang te brengen bij hun kinderen? Op welke wijze is containment en het mentaliseren over hechtingsposities van de begeleider daarbij een belangrijke bron van inspiratie?
- Hoe kunnen ouders en zorgfiguren vormgeven aan veilige en afgestemde structurering?
- Werken met ernstige hechtingsproblemen in gezinnen.
- Hoe ontstaat geblokkeerde zorg bij ouders en hoe kunnen we hen helpen opnieuw open te staan voor de hechtingssignalen van hun kinderen?
- Wat is complex trauma bij kinderen en hoe bieden we hen opnieuw kernen van veiligheid?
- Hoe kunnen we opnieuw aansluiten bij de primaire hechtingsbehoeften via afgestemd lichaamsgericht werk en spel?
2.4 Werken met adolescenten en hun gezin: inleiding in ABFT
Heel wat probleemgedrag van jongeren gaat terug op gekwetste hechtingsrelaties.
Via elementen uit Attachment-based family Therapy kun je
- leren om gehechtheidsbreuken te identificeren
- jongeren helpen om over deze breuken zorg en steun te vragen
- ouders helpen om op deze vraag op een ondersteunende en zorgende manier te reageren.
Deze interventie leidt tot corrigerende gehechtheidservaringen en stimuleert een meer verbindende communicatiestijl tussen jongeren en ouders. Met deze vernieuwde verbondenheid en meer constructieve communicatie wordt vervolgens gezinnen geholpen om samen problemen te overwinnen.
2.5 Praktijk en supervisie
De opleiding is in zijn geheel zeer praktijkgericht.
Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van praktijkvoorbeelden, oefeningen en rollenspel.
Deelnemers krijgen doorheen de opleidingsdagen de kans om eigen praktijkwerk en vragen te bespreken.
Het leren gebruik maken van ondersteunende methodieken zoals:
- een hechtingsgenogram
- het inventariseren van het netwerk van hechtingsfiguren en het plaatsen op een tijdslijn
- het gebruik van metaforen
- het herschrijven van onveilige hechtingsnarratieven
- hechting ondersteunende spelvormen (gebruik van Theraplay elementen)
Heb je nog specifieke vragen bij het programma van deze opleiding?
Aarzel dan niet om contact op te nemen met Siegrid via
siegrid.degryse@rapunzelvzw.be
Toelatingsvoorwaarden
Voor (klinisch) psychologen/orthopedagogen, psychotherapeuten, artsen en hulpverleners (met min. opleiding bachelor menswetenschappen) die met cliënten en /of cliëntsystemen werken in de ambulante of residentiële geestelijke gezondheidszorg o.a. CGG, CAW, BJZ, CKG, psychiatrie, gehandicaptenzorg, etc.
Opleidingsdagen en locatie
Deze opleiding telt in totaal 13 opleidingsdagen.
We organiseren geen vormingsdagen op woensdagen, feestdagen en tijdens de Vlaamse schoolvakanties.
De lesdagen worden niet ingepland op vaste weekdagen.
De opleidingsdag loopt telkens van 9u30 tot 16u30.
Alle lesdagen gaan door in Diest, op wandelafstand van het station.
De opleiding start op maandag 3/11/2025.
De verdere opleidingsdagen voor 2025-2026 zijn nog niet bekend.
Studiegeld
Inschrijvingsgeld
Bij inschrijving betaalt men een inschrijvingskost van € 200,00.
Opleidingsgeld
Het opleidingsgeld bedraagt € 1820,00, te betalen bij bevestiging van de start van de opleiding.
Totale kostprijs: € 200,00 + € 1820,00 = € 2020,00
Het opleidingsgeld van € 1820,00 is subsidiabel via de kmo-portefeuille onder het thema Beroepsspecifieke competenties (registratienummer BSC-0010245) én mits de opleiding gevolgd wordt in functie van de uitoefening van een door de Vlaamse overheid erkend gezondheidszorgberoep.
Ons registratienummer bij de kmo-portefeuille is DV.O215673 (met de O van Opleiding).
Bij annulatie van de inschrijving door de deelnemer op meer dan 30 dagen van de startdatum blijft 20% van het inschrijvingsgeld aangerekend als administratieve kost. Bij annulatie van de inschrijving door de deelnemer op minder dan 30 dagen van de startdatum blijft het inschrijvingsgeld verschuldigd of wordt het niet teruggestort.
Het opleidingsgeld wordt niet terugbetaald bij stopzetting van de opleiding door de deelnemer.
InschrijvingsprocedureVergeet je cv en motivatiebrief niet
- Omwille van de aanmeldingsprocedure en om organisatorische redenen vragen we vriendelijk om, indien mogelijk, je uiterlijk 1 maand voor de startdag aan te melden door het online inschrijvingsformulier volledig in te vullen.
Het aantal plaatsen is beperkt. - Bij aanmelding vragen we het inschrijvingsgeld van € 200,00 te betalen binnen de 15 dagen.
- Voeg bij het inschrijvingsformulier je cv en motivatiebrief toe of mail deze documenten na aanmelding zo snel mogelijk naar
kandidaturen.opleiding@rapunzelvzw.be - Op basis van je cv en motivatiebrief zal beslist worden of je al dan niet kan deelnemen.
Bij aanvaarding wordt je hiervan per mail op de hoogte gebracht. Pas bij ontvangst van deze aanvaardingsmail sta je definitief op de deelnemerslijst.
Indien we vragen hebben bij je kandidatuur zullen we je persoonlijk contacteren. Als je niet aanvaard wordt, zal het reeds betaalde inschrijvingsgeld van € 200,00 teruggestort worden.
